Trò chơi thông minh chiến thuật được biết đến rộng rãi trên toàn thế giới và ở Việt Nam là cờ vua. Ngày càng có nhiều người yêu thích trò chơi này, đặc biệt là cờ vua hơn cờ tướng. Cờ vua là một trò chơi đầy thú vị và thu hút được sự quan tâm của nhiều người yêu thích trên toàn thế giới. Trong khi người Á yêu thích cờ tướng thì người phương Tây lại tôn trọng cờ vua. Nếu bạn muốn bắt đầu chơi cờ vua, bài viết sau sẽ hướng dẫn cách chơi cờ vua đơn giản nhất từ A đến Z trong thời gian 10 phút.
Đọc toàn bộ bài báo để tìm hiểu về cách chơi cờ vua dễ dàng hơn. Đầu tiên, hãy xem qua một số thông tin về trò chơi cờ vua.
Table of Contents
Lược sử lịch sử cờ vua
Khởi đầu từ môn cờ cổ xuất xứ từ Ấn Độ vào thời điểm trước thế kỷ thứ 6, lịch sử cờ vua sau đó lan rộng đến vùng đất Ba Tư.
Trò chơi Cờ Vua đã được người Hồi Giáo đưa vào Châu Âu và trở thành phổ biến từ thế kỷ 15 trở đi. Sau đó, nó đã phát triển và trở thành một trò chơi được đánh giá cao.
Trong giai đoạn sau của thế kỷ 19, cuộc thi đấu cờ vua hiện đại đã khởi đầu và giải đấu vô địch cờ vua thế giới đã được tổ chức lần đầu vào năm 1886.
Sử dụng thiết bị tính toán để phân tích các chiến thuật và động thái trong trò chơi cờ vua từ thập niên 1970, con người đã tiến bộ đến thời đại 21.
Trong những năm 1990s, trò chơi cờ vua trên máy tính được ra đời.
Cách đi quân và ăn quân trong cờ vua
Quân Trắng luôn ưu tiên đi trước.
Những phương pháp di chuyển, ăn và các kỹ thuật đặc biệt liên quan đến quân cờ sẽ được đề cập trong phần này. Trước khi tìm hiểu cách sắp xếp bàn cờ trong cờ vua, hãy tập trung vào cách di chuyển cơ bản của các quân cờ.
Quân Tốt – Pawn
Trong tất cả các quân cờ vua, quân Tốt là quân bị bỏ qua nhiều nhất. Quân Tốt có kích thước nhỏ nhất trong bộ cờ vua, vô cùng đơn giản và được xem là quân yếu nhất. Tại mỗi ván cờ vua, người chơi phải bắt đầu bằng cách di chuyển quân Tốt và có tổng cộng 8 quân Tốt trên bàn cờ.
Làm thế nào để đi quân Tốt
Quân Tốt là một quân cờ đơn giản nhưng lại phức tạp trong cách di chuyển của nó.
Không có nhiều sự lựa chọn cho Quân Tốt trong việc di chuyển trong trò chơi cờ vua. Nó chỉ có thể di chuyển về phía trước cho đến khi đến đường biên và được nâng cấp thành các quân cờ khác. Cách di chuyển của Quân Tốt có thể được tóm tắt như sau:
Lính tốt chỉ có thể đi về phía trước 1 ô, và trong vài trường hợp hiếm là 2 ô.
Quân Tốt chỉ có khả năng di chuyển tối đa 2 ô trong nước đi đầu tiên của nó.
Quân Tốt có thể đi chéo để ăn quân đối thủ.
Nó được bổ nhiệm vào một vị trí tương đương nhưng không có quyền lực như vua khi quân Tốt di chuyển sang phía đối diện của bàn cờ.
Có khả năng giải quyết để tránh tình trạng đụng Tốt khi 2 quân Tốt của bản thân và đối phương chặn nhau, gây trở ngại cho việc di chuyển của cả hai.
https://danhcotuong.org/wp-content/uploads/2018/01/cach-di-chuyen-quan-tot-co-vua-pawn-moves-96×96.jpg 96w” />
Quân Xe – Chariot, Rook
Quân Xe trong cờ Vua có hình tượng như một tòa tháp, tương tự quân Xe trong cờ Tướng.
Làm thế nào để đi quân Xe
Quân Xe di chuyển dễ dàng nhất trên bàn cờ vua.
Quân Xe có khả năng di chuyển thẳng theo hướng tiến, lùi hoặc sang ngang vào bất kỳ thời điểm nào. Quân Xe có thể thực hiện việc di chuyển từ 1 đến 7 ô mỗi lần, miễn là không gặp bất kỳ chướng ngại vật nào trên đường đi.
Bởi vì vào thời điểm đó, số lượng lính của hai phe đã giảm đi đáng kể, do đó việc di chuyển bằng xe không còn gặp nhiều khó khăn như trước, dẫn đến sức mạnh của quân Xe trở nên cực kỳ đáng kể trong giai đoạn giữa và cuối trận đấu.
Trong trò chơi cờ vua, quân Xe có thể di chuyển đồng thời với quân Vua trong nước đi nhập thành.
https://danhcotuong.org/wp-content/uploads/2018/01/cach-di-chuyen-quan-xe-co-vua-rook-moves2-96×96.jpg 96w” />
Quân Mã – Knight
Quân Ngựa thường được phân tích như là một quân có nhiều khả năng tạo ra động lực mới nhất khi nhắc đến cờ vua. Đây cũng là quân khó đoán nhất trên bàn cờ. Nhiều chiến thuật cờ vua độc đáo đã được tạo ra để đánh bại đối thủ với quân Ngựa.
Làm thế nào để đi quân Mã
Quân Ngựa có thể di chuyển về phía trước, phía sau, sang trái hoặc sang phải hai ô vuông và sau đó phải di chuyển một ô vuông theo hướng vuông góc. Nói cách khác, quân Ngựa di chuyển theo hình chữ L. Quân Ngựa chỉ có thể đến một trong tám vị trí trên bàn cờ vua (Xem hình minh họa). Quân Ngựa có thể tới bất kỳ ô không có quân cùng màu và có thể nhảy qua các quân khác. Quân Ngựa thường được dùng trong khu vực trung tâm bàn cờ vua bởi vì nó là quân đầu tiên có thể tiến lên khu vực này.
Quân Mã có thể thực hiện cuộc tấn công và chiếm giữ các quân cờ khác một cách an toàn mà không lo bị đối phe phản công (trừ những quân cờ không phải là Quân Mã).
Quân mã sở hữu phương thức di chuyển khác hẳn so với các quân cờ khác, cho phép chúng khai thác những điểm yếu của đối thủ để tấn công.
https://danhcotuong.org/wp-content/uploads/2018/01/cach-di-chuyen-quan-ma-co-vua-knight-moves-96×96.jpg 96w” />
Quân Tượng – Bishop
Trong cờ Vua, Quân Tượng là một trong những quân cờ mạnh nhất. Dù sức mạnh của nó có thể bị hạn chế trong giai đoạn khai cuộc vì quân Tốt thường chặn đường đi của nó, nhưng khi được giải phóng, Quân Tượng sẽ trở nên vô cùng quan trọng. Quân Tượng là người bảo vệ đắc lực cho Quân Vua, tuy nhiên, nhiều cờ thủ vẫn thích sử dụng Quân Xe hơn là Quân Tượng.
Làm thế nào để đi quân Tượng
Quân Tượng có thể di chuyển theo đường chéo trong bất kỳ phương hướng nào, miễn là không bị chặn đường.
Nếu có chướng ngại vật trên con đường của Quân Tượng, nó sẽ bị chặn đường, khác với Quân Mã có thể vượt qua các quân khác.
Quân Tượng có khả năng ăn được mọi quân cờ trên bàn cờ.
https://danhcotuong.org/wp-content/uploads/2018/01/cach-di-chuyen-quan-tuong-co-vua-bishop-moves-96×96.jpg 96w” />
Quân Hậu – Queen
Quân Vua và Quân Hậu là hai quân cờ vua quan trọng nhất và linh hoạt nhất trên bàn cờ vua. Nếu bạn mất Quân Vua, thì bạn coi như đã thua cờ. Trong khi đó, mất Quân Hậu cũng gần như thua cờ, trừ khi bạn là một tay cờ chuyên nghiệp. Nếu Quân Hậu của bạn đang bị đe dọa, thì việc sử dụng các quân cờ khác để bảo vệ nó là điều mà hầu hết các kỳ thủ đều sẵn lòng làm. Ban đầu, mỗi bên sẽ có một Quân Hậu, nhưng nếu Quân Tốt của bạn đi đến cuối bàn cờ, nó sẽ được nâng cấp thành Quân Hậu thứ hai. Điều này giải thích vì sao một bộ cờ vua thường có hai Quân Hậu.
Làm thế nào để đi quân Hậu
Cách di chuyển của quân Hậu tương tự như cách đi của quân Xe và quân Tượng trong trò chơi cờ vua.
Quân Hậu có khả năng di chuyển theo đường chéo và đường thẳng ở bất kỳ vị trí nào.
Quân Hậu không thể bước qua quân khác.
Quân Hậu có khả năng ăn được tất cả các quân của đối phương.
Khả năng di chuyển và ăn quân siêu việt của Quân Hậu đã khiến nó trở thành một quân cờ phòng thủ được rất nhiều kỳ thủ cờ vua yêu thích. Quân Hậu là một yếu tố không thể thiếu trong một trận đấu cờ vua. Tuy nhiên, để bảo vệ bàn cờ tốt hơn, tốt hơn là đặt Hậu vào trung tâm bàn cờ. Quân Hậu là quân bảo vệ của quân Vua, và vì không thể ăn được Quân Mã đang tấn công mình, Quân Mã của đối thủ trở thành mối đe dọa đối với Quân Hậu.
https://danhcotuong.org/wp-content/uploads/2018/01/cach-di-chuyen-quan-hau-co-vua-queen-moves-96×96.jpg 96w” />
Quân Vua – King
https://danhcotuong.org/wp-content/uploads/2018/01/quan-vua-co-vua-king-96×96.jpg 96w” />
Đây là một quân cờ quan trọng, vì nếu đối phương đánh bại quân Vua của bạn, họ sẽ giành chiến thắng dù kết quả trên bàn cờ như thế nào. Nhiều kỳ thủ kỳ cựu có thể tận dụng quân Vua để đạt lợi thế so với đối thủ. Tuy nhiên, quân Vua cần được bảo vệ cẩn thận suốt trận đấu. Mặc dù nó được coi là quân cờ yếu nhất trên bàn cờ, nhưng đó không phải là sự thật, hãy đọc bài viết này để hiểu rõ hơn về sức mạnh của quân Vua. Quân Vua là quân cuối cùng trên bàn cờ.
Làm thế nào để đi quân Vua
Quân Vua có thể đi đến bất kỳ ô nào trong các hướng di chuyển.
Vua không thể di chuyển đến quân cờ cùng phe.
Vua không thể di chuyển khi bị đối thủ chiếu tướng.
Di chuyển thế nhập thành là một chiêu di chuyển của quân Vua, cho phép Vua di chuyển 3 ô và đổi chỗ vị trí với quân Xe. Chiêu di chuyển này có thể được sử dụng bởi quân Vua.
Sử dụng quân Vua để dụ đối thủ và đặt bẫy để chiếm quân là một chiến thuật thông dụng của các kỳ thủ, tuy nhiên, vẫn cần đảm bảo an toàn cho quân Vua khi thực hiện chiến thuật này.
Để đảm bảo sự an toàn cho Quân Vua, thường thì các kỳ thủ sẽ đẩy Vua vào các góc để giảm thiểu các hướng tấn công và thực hiện nước Castling.
https://danhcotuong.org/wp-content/uploads/2018/01/cach-di-chuyen-quan-vua-co-vua-king-moves-96×96.jpg 96w” />
Đặt quân cờ lên bàn cờ vua
Bước đầu tiên là đặt bàn cờ vua lên.
https://danhcotuong.org/wp-content/uploads/2018/01/cach-xep-ban-co-vua-1-96×96.jpg 96w” />
Đặt quân Vua Trắng lên ô thứ 5 ở phía dưới của bàn cờ, tương đương với ô 1e. Quân Vua Trắng được đặt trên ô có màu đen. Quân Đen đứng đối diện ở vị trí tương tự trên phía đối diện của bàn cờ.
Đặt cờ Hậu màu Trắng vào ô phía bên trái của quân Vua màu Trắng trong nước đi thứ ba. Trên bàn cờ phía đối diện, cờ Hậu màu Đen đang đứng ở vị trí đối diện tương ứng.
Hậu Trắng đứng tại ô màu Đen, Hậu Đen đứng tại ô Trắng.
Bước 4: Đặt quân Tượng – Bishop ở hai bên quân Hậu và quân Vua.
Bước 5. Đưa quân Mã – Knight đứng ở hai bên quân Tượng.
Bước 6. Đặt quân Xe – Rook đứng ở cả hai bên quân Mã.
Bước 7. Đặt tám quân Tốt đều trên dòng thứ hai.
Chiến thuật cờ vua cơ bản
Kiểm soát tốt vùng trung tâm – Control the centre
Khi bắt đầu trận đấu cờ vua, hãy tập trung vào việc kiểm soát tốt 4 ô vuông nằm ở giữa bàn cờ. Nếu bạn có thể kiểm soát được khu vực trung tâm, bạn sẽ có nhiều lợi thế hơn trong cuộc chơi. Nói cách khác, chiến thuật tốt nhất để tấn công đối thủ mạnh hơn là kiểm soát chặt chẽ khu vực trung tâm. Trên bàn cờ vua, có tổng cộng 4 ô quan trọng nhất nằm ở khu vực trung tâm.
Phát triển lực lượng – Develop your pieces
Khi bắt đầu chơi quân cờ, hãy cố gắng áp dụng các chiến thuật cờ vua sau đây:
Hiểu rõ giá trị từng quân cờ
Nếu bạn hiểu rõ giá trị của từng quân cờ trong một trò chơi, thì bạn sẽ có nhiều khả năng để đổi quân với đối thủ. Một kĩ thuật làm mê hoặc đối thủ là chiêu dùng quân Hậu của mình để chiếm lấy quân Tốt của đối thủ.
Trò chơi – Nếu quân vua bị bắt, thì cờ thua. Quân hậu – 9. Quân xe – 5. Quân tượng – 3. Quân mã – 3. Quân tốt – 1.
Luật chơi Cờ Vua đơn giản, dễ hiểu
Những quy định cơ bản cần nắm bắt để bắt đầu chơi cờ vua, đặc biệt là đối với những người mới bắt đầu. Trong quá trình học cách di chuyển và chiến thuật cờ vua, bạn sẽ hiểu được cách chơi đúng. Tuy nhiên, trong phần này, chúng tôi sẽ liệt kê một số quy định đặc biệt của cờ vua mà bạn có thể chưa biết đến.
Luật Nhập Thành – Castling
Để thực hiện nhập thành, điều kiện cần là phải di chuyển quân vua vào góc để tránh bị tấn công và đưa quân xe vào trận đấu. Trong mỗi lượt đi, bạn cần phải dịch chuyển quân vua đến 2 ô và đặt quân xe gần quân vua để bảo vệ.
Đó là bước đi đầu tiên của quân Vua và cũng là bước đi đầu tiên của quân Xe.
Không có binh lính nào đứng giữa quân xe và quân Vua.
Vị vua không bị tấn công hoặc đã trốn khỏi tấn công.
Luật Thăng chức
Áp dụng luật thăng hạng chỉ khi quân Tốt có thể đến đầu bàn cờ đối phương. Trong trường hợp này, Tốt có thể được thăng hạng thành bất kỳ quân cờ nào ngoại trừ quân Vua. Thông thường, Tốt sẽ được thăng hạng thành quân Hậu, nhưng không bao giờ được dùng để trao đổi với quân bị bắt.
Luật Bắt Tốt Qua đường – Pass In
Nếu quân Chốt di chuyển 2 bước trong lần đi đầu tiên, quy tắc khác của nó là chặn đường quân Chốt của đối thủ. Khi tới lượt đi, nếu gặp quân Chốt của đối thủ vừa di chuyển hai bước, quân Chốt của bạn có thể bắt nó như khi quân Chốt đó thực hiện lần đi một bước. Hành động bắt này chỉ có thể thực hiện ngay sau khi quân Chốt của bạn đã đi 2 bước.
Luật Chiếu tướng và Chiếu Bí (Check – Checkmate)
Mục đích của trò chơi cờ vua là phải bảo vệ quân Vua. Tuy nhiên, nếu quân Vua bị chiếu Tướng mà không thể tránh được thì hậu quả sẽ là gì? Có 3 phương án để giải quyết tình huống này: di chuyển quân Vua khỏi vị trí bị chiếu, sử dụng quân khác để chắn ngang hoặc tấn công quân đang đe dọa chiếu Tướng. Nếu không thể tránh được chiếu Tướng, quân Vua sẽ bị thua cuộc chơi cờ.
Luật Cờ Hòa
Đôi khi, cuộc chơi cờ vua có thể kết thúc với kết quả Hoà, và có năm tiêu chí để đạt được kết quả này.
Nghĩa là quân Vua không bị chiếu tướng nhưng không thể di chuyển quân nào khác, ván cờ rơi vào thế stalemate.
Cả hai kỳ thủ đã đồng ý dừng chơi và quyết định hòa.
Khi không đủ quân cờ, không thể thực hiện Chiếu tướng hoặc Checkmate (ví dụ: nếu một bên chỉ còn một vua và một tượng, hoặc một bên chỉ còn một vua).
Khi một tình huống cờ được lặp lại ba lần, không nhất thiết phải là ba lần đồng thời, một người chơi cờ có thể quyết định kết thúc trận đấu bằng cách tuyên bố cờ hòa.
Trong 50 nước đi, không có kỳ thủ nào di chuyển quân Tốt hoặc ăn quân cờ.
Để trở thành người điều khiển trò chơi cờ vua, điều đầu tiên cần làm là hiểu rõ luật chơi và cách giành chiến thắng. Mỗi trận đấu cờ vua đều đòi hỏi sự sáng tạo và trí tuệ. Bài viết này hi vọng cung cấp đầy đủ và dễ hiểu nhất về cách chơi cờ vua cho những người mới bắt đầu.
Hãy đam mê chơi cờ vua nhé các kỳ thủ trẻ!
